Historia Bractwa Strzeleckiego pw. św. Tekli w Dobrzycy
Bractwo Strzeleckie pw. św. Tekli w Dobrzycy zostało ufundowane 30 maja 1802 r. przez generała Augustyna Gorzeńskiego, dziedzica dobrzyckiego. Uposażył on też bractwo w 3 srebrne medale oraz 100 złotych polskich dla króla.
Bractwo zaczęło mieć kłopoty, gdy właścicielem Dobrzycy został baron von Kottwitz. Już w 1838 r. właściciel nie zgodził się na ofiarowanie daru dla króla. Sprawa trafiła do sądu i bractwo wygrało. Jednak gdy Dobrzycę przejął jego zięć Louis Bandelow sytuacja się powtórzyła i kolejni królowie przez 4 lata nie mieli daru. Sprawa trafiła do sądu w 1864 r. i była ona korzystna dla bractwa, jednak kolejny wyrok był już niekorzystny.
W 1884 r. bractwo zamówiło sztandar u Seweryny Skórzewskiej w Poznaniu. Gdy przyszedł nadszedł zakaz jego używania. W 1887 r. sztandar został dopuszczony do publicznego pokazywania, pod warunkiem zastąpienia nazwy na „Schụ̈tzengildie zu Dobrzyca". Bracia się na to nie zgodzili, a ówczesny cechmistrz zaproponował zastąpienie napisu obrazem św. Floriana. Dopiero staraniem ówczesnego właściciela Józefa hrabiego Czarnieckiego landart krotoszyński pozwolił w 1891 r. na używanie sztandaru. W 1918 założono park Bractwa Strzeleckiego i wydzierżawiono go na 21 lat.
Bractwo zaczęło mieć kłopoty, gdy właścicielem Dobrzycy został baron von Kottwitz. Już w 1838 r. właściciel nie zgodził się na ofiarowanie daru dla króla. Sprawa trafiła do sądu i bractwo wygrało. Jednak gdy Dobrzycę przejął jego zięć Louis Bandelow sytuacja się powtórzyła i kolejni królowie przez 4 lata nie mieli daru. Sprawa trafiła do sądu w 1864 r. i była ona korzystna dla bractwa, jednak kolejny wyrok był już niekorzystny.
W 1884 r. bractwo zamówiło sztandar u Seweryny Skórzewskiej w Poznaniu. Gdy przyszedł nadszedł zakaz jego używania. W 1887 r. sztandar został dopuszczony do publicznego pokazywania, pod warunkiem zastąpienia nazwy na „Schụ̈tzengildie zu Dobrzyca". Bracia się na to nie zgodzili, a ówczesny cechmistrz zaproponował zastąpienie napisu obrazem św. Floriana. Dopiero staraniem ówczesnego właściciela Józefa hrabiego Czarnieckiego landart krotoszyński pozwolił w 1891 r. na używanie sztandaru. W 1918 założono park Bractwa Strzeleckiego i wydzierżawiono go na 21 lat.
Po odzyskaniu niepodległości postanowiono zmienić statut i stało się to 2 maja 1920 r., a wojewoda zatwierdził go 24 lipca 1922 r. Najważniejszą uroczystością było strzelanie królewskie zielonoświątkowe. Nie odbyło się ono tylko raz, w 1926 r. po zamachu majowym. W Dobrzycy strzelano też o godność króla zielonego (trzeci dzień Zielonych Świątek), króla dębowego (tydzień przed Zielonymi Świątkami) oraz króla żniwnego (koniec sierpnia lub wrzesień). W 1936 r. zlikwidowano godność króla zielonego i króla dębowego, a zachowane strzelania pozostawiono jako ćwiczenia. W tym okresie postanowiono o wybudowaniu nowej strzelnicy we wspomnianym wcześniej parku. W tym celu zaciągnięto pożyczkę wśród członków. Dodatkowo w 1927 r. zakupiono nowy sztandar za 1300 zł, a 29 i 30 maja 1927 r. odbyły się obchody 125-lecia Bractwa Strzeleckiego w Dobrzycy. W czasie tych uroczystości mianowano ks. Stanisława Śniatałę członkiem honorowym. Wygrał on też strzelanie o tytuł króla jubileuszowego. W 1929 r. rozbudowano kolonadę na salę. W 1931 r. postanowiono wykupić ok. 2 ha od Szuberta z Sośniczki i przekazać tę ziemię w zamian za park. Proboszcz był temu przychylny. Zgodę władz wojewódzkich uzyskano w 1933 r. i zakupiono 2,64 ha ziemi za 3829,01 zł. Okazało się jednak, że na tym gruncie ciąży hipoteka i sprawa do 1939 r. nie została uregulowana.
|
Jako ciekawostkę można dodać, że w 1938 r. królem kurkowym był marszałek polski Edward Rydz-Śmigły. Jak do tego doszło? Podczas strzelania zielonoświątkowego ks. Stanisław Śniatała strzelając na cześć armii i marszałka trafił "12". Wysłano więc telegram do marszałka, czy zechce przyjąć godność. Ten po kilku godzinach zgodził się i podziękować. Warto też dodać, że w okresie międzywojennym bractwo w przeciwieństwie do wielu innych w okolicy nie należało do Zjednoczenia Kurkowych.
Wybuch II wojny światowej przerwał istnienie bractwa. Reaktywacja nastąpiła 14 maja 1946 r. Postanowiono wówczas od remontów sali brackiej i urządzeń parkowych i strzelniczych. W 1947 r. postanowiono zorganizować strzelanie o godność króla zielonoświątkowego, jednak nie otrzymano na to zgody władz i odbyła się jedynie zabawa letnia. W 1948 r. postanowiono zorganizować zabawę i strzelanie, jednak nie otrzymano na to zgody i w 1948 r. zaniechano działalności. Dodatkowo w latach 50. XX w. rozpoczęto proces likwidacji bractw kurkowych w Polsce. Proces w powiecie krotoszyńskim trwał w latach 1951-1955. Wówczas majątek bractwa dobrzyckiego przekazano Prezydium Gminnej Rady Narodowej. Majątek bractwa wynosił: 1 salę (wymiary 23x12x3,5), którą użytkowało wspomniane Prezydium GRN oraz 10 mórg roli, którą użytkował Szubert z Sośniczki, a także strzelnicę na 150 metrów w złym stanie i bez nadzoru.
|
W 2002 r. z okazji 200-lecia istnienia bractwa postanowiono reaktywować organizację, jednak udało się to dopiero w 2006 r. Pierwsze walne zebranie odbyło się 7 kwietnia 2006 r., a organizacja została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego 5 lipca 2006 r. Początkowo bractwo korzystało ze strzelnicy Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Pleszewie i to tam 10 czerwca 2006 r. odbył się pierwszy turniej. Podjęto starania, aby wykupić strzelnicę i odnowić ją, co stało się dzięki staraniu wielu członków. Oficjalne otwarcie strzelnicy odbyło się 2 września 2007 r. W przeciwieństwie do okresu międzywojennego, dobrzycka organizacja wystąpiła o przyjęcie do Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP, co stało się 8 września 2006 r. i od tego czasu należy do Okręgu Ostrowskiego ZKBS RP.
|
Powyższy tekst został opracowany przez Łukasza Cichego (KBS Krotoszyn) na podstawie publikacji "Kurkowe Bractwa Strzeleckie w południowo-wschodniej Wielkopolsce. Historia i dzień dzisiejszy. Katalog wystawy. 210 lat Bractwa Strzeleckiego pw. św. Tekli w Dobrzycy. Zarys dziejów" wydanej w 2012 r. przez Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy - Zespół Pałacowo-Parkowy. Zdjęcia pochodzą również z tej publikacji. Więcej informacji o historii Bractwa Strzeleckiego w Dobrzycy można dowiedzieć się właśnie z tej pozycji, która dostępna jest w dobrzyckim muzeum. |